نویسنده: محمد کاظم کاظمی
سلام بر دوستان گرامی. ما حدود یک هفته است که در برنامه‌ی زبان نیاکان، به رسم‌الخط فارسی پرداخته‌ایم. در برنامه‌های پیش به تغییر رسم‌الخط در کشور تاجیکستان اشاره کردیم و به این که چنین زمزمه‌ای در ایران و افغانستان هم مطرح شده است پرداختیم. در این برنامه‌ها بیان کردیم که تغییر رسم‌الخط فارسی به الفبای دیگری مثل لاتینی، آن طور که در ظاهر به نظر می‌رسد، ساده و آسان نیست و عوارض و دشواری‌های خاص خود را دارد.
ولی ما یک گروه دیگر از نویسندگان هم داریم که حرف از تغییر رسم‌الخط نمی‌زنند، ولی بعضی رفتارهای سلیقه‌ای و شخصی در این زمینه دارند. از جمله این که به جای بعضی از حروف عربی که در فارسی رایج است، از حروف خاص زبان فارسی استفاده می‌کنند. به عنوان مثال کلماتی مثل «مثلاً» و «فعلاً» و «قطعاً» را که با الف و دو زبر یا تنوین نوشته می‌شود، با حرف «ن» می‌نویسند. یا به جای حرف «طا» از «ت» استفاده می‌کنند.
البته که تکامل خط فارسی یک امر طبیعی است و در گذر زمان، رسم‌الخط فارسی نیز تغییراتی به خود دیده و کامل‌تر شده است. ولی در کنار هر تحول و تکاملی، یک موضوع هم مطرح است و آن این که سنت خط و زبان فارسی باید حفظ شود چون اگر این تحولات و تغییرات خیلی سریع باشد، دیگر به مرور زمان چهره‌ی خط تغییر می‌کند و چه بسا که نسل‌های جدید دیگر نتوانند کتاب‌ها یا متونی را که سی چهل سال قبل نوشته شده و چاپ شده‌اند، به راحتی بخوانند.
از این گذشته باز بعضی مشکلات پیش‌بینی نشده رخ می‌دهد. مثلاً شما تصور کنید که در کلمه‌ی «عرض» در مقابل طول که با حرف «عین» و «ضاد» نوشته می‌شود، بگوییم که آن را با «الف» و «ز» بنویسیم که این حروف فارسی است. خوب در این صورت کلمه با «ارز» به معنی ارزش‌داشتن اشتباه می‌شود. خیلی از این کلمات با همین تفاوت حروف هست که شناخته می‌شوند و اگر همه را یکسان بنویسیم، تعداد زیادی کلمه‌ی یکسان خواهیم داشت. شما تصور کنید که کلمه‌ی «صواب» با «صاد» به معنی کار درست و «ثواب» با «ث» به معنی اجر و پاداش، هر دو را با حرف «س» بنویسیم. هم آشفتگی بسیار پیش می‌آید و هم اشتباهات زیادی در خواندن متن‌ها پیش می‌آید.
آدرس کوتاه : www.parsibaan.com/?p=1501
