بشد چارشنبه هم از بامداد
بدان باغ کٓامروز باشیم شاد
چارشنبه سوری نخستین جشن، از جشنهای نوروزی است که از شام سهشنبه هفتهی آخر ماه اسفند آغاز، با برنامههای متفاوت تا شب چارشنبه هفتهی آخر ماه اسفند ادامه دارد، آریاییها در این روز بهخجستگی نزدیکشدن نوروز و پاکی سیاووش برنامههای خوشی برپا میکردند.
تاریخچهی چارشنبه سوری به زمانهای بسیار دور برمیگردد، در کتاب بخارا، نوشتهی ابوبکر فرزند جعفر نرشخی (۲۸۶ تا ۳۵۸ هجری قمری) از این جشن بهنام «شب سوری» یاد شدهاست که امیر منصور فرزند نوح آن را بهرسم قدیم با برافروختن آتشی بزرگ، برگزار کردهاست، همچنان در شهنامه نیز از این جشن با قدمت زیاد یاد شده، در قسمت رزم بهرام چوبینه با پرموده پسر سیاووش چنین آمدهاست:
ستارهشمر گفت بهرام را
که در چارشنبه مزن کام را…
بشد چارشنبه هم از بامداد
بدان باغ کٓامروز باشیم شاد
ببردند پرمایه گستردنی
می و رود و رامشگر و خوردنی
…
ز جیحون همی آتش افروختند
زمین و هوا ار همیسوختند
یکی از دلیلهای برپایی این جشن و آتشافروختن توسط آریاییان در این روز، گذر سیاووش از آتش است که نشانهی پاکی آن بودهاست، چون آتش یگانه آخشیج طبیعت است که آلوده نمیشود و آلودگی را نیز پاک میکند.
آریاییها در این جشن علاوه بر آتش افروختن، برنامههایی دیگر مانند، شکستن کوزهی آب، شهنامهخوانی، خوردن آجیل مشکلگشا، قاشقزنی، فالگوش و گرهگشایی، و شالافکنی داشتند که تا امروز در بعض از مناطق پارسیزبانان با همان رسم اجرا میشود.
آدرس کوتاه : www.parsibaan.com/?p=1871
