نویسنده: محمد کاظم کاظمی
علاقه‌مندان زبان فارسی. با برنامه‌ی «زبان نیاکان» در حضور شماییم و بحثی را که در برنامه‌های قبل شروع کرده بودیم، پیش می‌بریم، یعنی لغت‌نامه‌نویسی به زبان فارسی. ما در برنامه‌ی قبل گفتیم که لغت‌نامه‌نویسی جدید در قلمرو زبان فارسی، حدود یک قرن پیش و با تألیف فرهنگ ناظم‌الاطبا شروع شد. و پس از آن بود که یکی از خادمان بزرگ زبان فارسی، عظیم‌ترین لغت‌نامه‌ی این زبان را تألیف کرد و او کسی نیست جز علی‌اکبر دهخدا. کار دهخدا را انقلابی در فرهنگ‌نویسی فارسی می‌توان دانست و نام او به عنوان بزرگ‌ترین فرهنگ‌نویس این زبان، ماندگار شده است.
علی‌اکبر دهخدا در سال ۱۲۵۷ شمسی در تهران به دنیا آمد. در ابتدا بیشتر به فعالیت‌های اداری و سیاسی مشغول بود. مدتی منشی سفیر ایران در شهر وین بود و در آن زمان با اروپا و زبان‌های خارجی آشنا شد. مدتی به ترجمه و فعالیت‌های مطبوعاتی روی آورد و در حلقه‌ی مشروطه‌خواهان جای گرفت. مطالب طنزآمیز او به عنوان «چرند و پرند» که از نظر پیشگامی در طنز نوین فارسی بسیار مهم است، در همین زمان و در نشریه‌ی صور اسرافیل منتشر می‌شد. او همچنین به عضویت فرهنگستان زبان ایران درآمد و مدتی نیز رئیس دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی بود.
اما علی‌اکبر دهخدا سرانجام ترجیح داد که به جای این فعالیت‌های اداری و سیاسی و سرایش شعر و نوشتن در مطبوعات، به یک کار مهم دیگر بپردازد که از سال ۱۳۰۰ شمسی آن را شروع کرده بود و آن، تألیف یک لغت‌نامه برای زبان فارسی بود.
باقی عمر دهخدا در لغت‌نامه نویسی گذشت. او با جدیتی تمام، بزرگ‌ترین لغت‌نامه‌ی فارسی را تدوین کرد و البته در این کار، از بعضی از دیگر ادبا و دانشمندان هم یاری گرفت که از این جمله، دکتر محمد معین است.
حاصل این سال‌ها تلاش و جدیت، لغت‌نامه‌ی دهخدا است. ۲۲ جلد از این کتاب، در زمان حیات دهخدا چاپ شد. بعد از درگذشت او، کار لغت‌نامه در مؤسسه‌ی لغت‌نامه‌ی دهخدا ادامه یافت و انتشار باقی این کتاب، تا سال ۱۳۷۹ یعنی ۳۵ سال بعد از درگذشت علامه دهخدا به طور کشید. آنچه تا کنون از این لغت‌نامه به چاپ رسیده است، حدود ۲۶ هزار صفحه است.
این مؤسسه همچنین برقرار است و کار تکمیل و انتشار لغت‌نامه‌ی دهخدا در آن ادامه دارد. خوشبختانه لغت‌نامه‌ی دهخدا به صورت الکترونیکی نیز منتشر شده و در محیط‌های کامپیوتری و اینترنت، در دسترس است.
آدرس کوتاه : www.parsibaan.com/?p=2118
