نویسنده: محمد کاظم کاظمی
کاروان این برنامه به آخرین منازل خود نزدیک میشود و ما در برنامههای باقیمانده از این سلسله، میکوشیم که بعضی کتابهای مفید برای به کاربردن درستتر زبان فارسی را به شما معرفی کنیم.
ما در بعضی برنامههای پیش هم به این موضوع اشاره کردیم که یکی از دشواریها و یکی از موارد اختلاف بین گویشوران و نویسندگان زبان فارسی، مسئلۀ رسمالخط است. این که چه کلماتی را باید جداسازی کرد، چه کلماتی را باید به صورت متصل نوشت. مثلاً کلمهی «کتابخانه» را باید به صورت پیوسته نوشت، یا جدا از هم. یا حرف «همزه» در کلمات مختلف به چه شکل نوشته میشود. کلمهی مسئول را چگونه مینویسیم؟ کلمهی هیئت را چگونه مینویسیم؟ ضمیرها به کلمات وصل میشوند یا جدا نوشته میشوند و امثال اینها. در این مورد اتفاقاً اختلافها و سلیقههای شخصی هم وجود دارد، به طوری که بعضی اشخاص برای خود رسمالخط خاصی دارند و کلمات را به همان شکل مینویسند. خیلی اشخاص هم در این مورد سرگردان هستند که به چه منبعی مراجعه کنند.
حقیقت این است که در زمینهی رسمالخط منابع معتبری وجود دارد از جمله کتاب دستور خط فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شیوهنامهی مرکز نشر دانشگاهی، کتاب ارزشمند «شیوهنامهی ویرایش» از محمدرضا محمدی فر و کتاب «راهنمای آمادهساختن کتاب» از مرحوم دکتر میر شمسالدین ادیب سلطانی.
حقیقت این است که این شیوهنامهها در اصول کلی بسیار نزدیک به هم هستند و از هر کدام از آنها که استفاده کنیم ایرادی ندارد. اختلاف اینها در موارد بسیار جزئی است که اهمیت زیادی ندارد. ولی با این حال، شاید مناسب باشد که در قدم اول، از دستور خط فرهنگستان زبان و ادب فارسی استفاده کنیم. در این کتاب کوچک ولی جامع، اصول نگارش کلمات در زبان فارسی به زبان ساده و همراه با مثالهای لازم بیان شده است. کتاب هم در بازار در دسترس است و هم به صورت نسخهی پیدیاف در سایتهای اینترنتی پیدا میشود.
یک خصوصیت مهم در این کتاب این است که آن را یک نهاد رسمی متولی امور زبان فارسی تدوین کرده و در تدوین آن نیز اشخاصی صاحبنظر و کارشناس سهم داشتهاند. از این روی میشود آن را به عنوان یک منبع مختصر و مفید به کسانی که میخواهند نگارش درست و دقیقی از کلمات داشته باشند، پیشنهاد کرد.
آدرس کوتاه : www.parsibaan.com/?p=2858