کوروش بزرگ شاه دادگستر و عادل امپراتوری آریاییان بود، او ارتشی بزرگ ساخت و با استراتیژی‌های جنگی‌یی که داشت توانست سه‌امپراتوری بزرگ جهان (ماد، لیدی و بابل) را از پا درآورد.
نخستین منشور حقوق بشری جهان، منشور استوانه‌یی کوروش است او با برقراری حکومتی عادلانه، سخاوت‌مند و قدردان فرهنگ و هنر به عنوان یکی از بزرگ‌ترین پادشاهان تاریخ شناخته می‌شود او قدردان چندین فرهنگ و مذهب در گستره‌ی امپراتوری‌اش بود و یونانیان از او به عنوان کاریزماتیک‌ترین شخص تاریخ یاد کرده‌اند.
پروفسور گریشمن در کتاب «ایران از آغاز تا اسلام»، یاد می‌کند که کوروش بزرگ هخامنشی را ایرانیان «پدر»، یونانیان او را «سرور و قانون‌گذار» و یهودیان او را «مسیح خداوند» می‌خوانند.
کوروش زمانی که جهانیان در وحشت کشتار و غارت بودند، به بشر فهماند که می‌شود با حکومتی در جنگ بود، اما با مردم‌اش آشتی، در بند ۲۴ استوانه‌ی کوروش بزرگ چنین آمده‌است: «سپاهیان گسترده‌ام با آرامش درون بابل گام برمی‌داشتند. نگذاشتم کسی در همه‌ی [سومر و] اَکد هراس‌آفرین باشد».
در سال ۵۲۹ پیش از میلاد کوروش بزرگ در جنگ با ماساگت‌ها در آسیای مرکزی کشته شد و مقبره‌اش در مجموعه‌ی تاریخی و فرهنگی پاسارگاد می‌باشد.