یاد یار مهربان

گردآورنده: سیدمختار حسینی

آقا حسن یوزباشی از شاعران اواخر سده‌ی سیزدهم و اوایل سده‌ی چهاردهم هجری قمری است. او شاعری بلندپایه از ورارودان است که  سخنان موزون و الفاظ مستحسن و اشعار شیرین و ملیح خود را با نام حسن تمام کرده است و در واقع حسن که نام اوست چونان تخلص وی به شهرت رسیده است. او بازرگانی متبحّر و کارآزموده و پرمایه بود و از اوایل عمر تا پایان حیات، نقد عمر را در بازار معرفت صرف و اغلب اوقات با اهل فضل و کمال مجالست می‌کرد و به سرودن شعر می‌پرداخت. وفاتش به سال 1323 هجری رخ داده است. شعر یوزباشی بیش‌تر محتوای اجتماعی و آموزشی دارد.

نمونه‌ی سخن:

باخبر باش دلا تا نبری رنج خطر

زاد راهی که نداری منما عزم سفر

شیوه‌ی ره‌روی این نیست که آموخته‌ای

رنج بیهوده مکش، زحمت بیهوده مبر

باید اول روش راه بیاموزی از آنک

بس خطرهاست درین مرحله‌ی راه‌گذر

خویشتن را نه چنان بسته‌ای بر قید جهان

که شوی لحظه‌ای فارغ ز غم و رنج و کدر

گاه در محنت جاهی، گهی در فکر جلال

گاه در غصه‌ی حشمت، گهی در عقده‌ی زر

طمع خام مبر، رخت سفر نیست ترا

با چنین قید چه‌سان می‌بری این به‌سر

تا به‌کی در هوس نفس شوی جلوه‌نما

چند آلوده به نقشی، نگرانی به صور

دیده بردار اگر عاقلی، زین نقش و نگار

چشم بگشا به سوی نقش‌گر خویش نگر

قانع قسمت خود باش، غنی شو ز همه

بنده‌ی نفس مشو، تا بنهی تاج به‌سر

بهر دنیای دنی چند کنی رازق خویش

آن کسی را که بود هم‌چو تو محتاج دگر

پیش ابنای جهان دست تمنا چه بری

آن‌که جان داد ترا رازق تو نیست مگر

مالک نفس دنی باش خداوندی کن

بهر یک لقمه مشو بنده‌ی مملوک دگر

سیرت نیک محال است ز هر دون دنی

سفله عالی بود آن‌گه که دهد بید ثمر

گر بخواهی که شوی ای حسن آسوده به دهر

به کسی رنج مده تا نرسد بر تو ضرر (همان: 48- 49).

منبع:

قره‌باغی، میرزا صدرای مجتهدزاده. (1373). ریاض‌العاشقین. ترجمه و تدوین یحیی خان‌محمد آذری. چاپ اول، قم: آفرینش.